کد مطلب:280208 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:245
در شبهای قدر
از جمله ی تكالیف انام، در غیبت امام (علیه الصلوة و السلام) آن است كه، در شب قدر كه شب بروز و ظهور قدر و منزلت و هیمنه و سلطنت و عظمت و جلالت امام عصر (ارواحنا فداه) است، به سبب نزول روح و آنقدر ملائكه بر آن حضرت كه بر زمین جای تنگ شود، برای تقدیر امور سال عباد - چنانكه در اخبار بسیار و احادیث بی شمار است - از جمله، در تفسیر علی بن ابراهیم است به چندین سند معتبر از حضرت باقر و صادق و كاظم (علیهم الصلوة و السلام) روایت كرده كه:
در تفسیر آیه ی مباركه ی «فیها یفرق كل امر حكیم» فرموده اند كه: خداوند تقدیر می كند هر امری را از حخق و باطل و آنچه می شود در این سال و از برای خداوند است در آن بداء و مشیت كه پیش اندازد آنچه را بخواهد، و تأخیر نماید آنچه را بخواهده از آجال و ارزاق و بلایا و اعراض و امراض. و زیاد كند در آنها آنچه را كه بخواهد، و كم كند آنچه را كه بخواهد. و می دهد آن را به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و رسول خدا به امیرالمومنین (علیه السلام)، و می دهد آن را امیرالمومنین به ائمه (علیهم السلام)، تا اینكه می رسد آن نه صاحب الزمان (علیه السلام) و شرط می كند در آن بداء و مشیت و تقدیم و تأخیر را.
[ صفحه 164]
و نیز روایت كرده كه:
خداوند تعالی تقدیر می كند در شب قدر آجال و ارزاق را، و هر امری كه حادث می شود از موت و حیات، یا ارزانی و گرانی، یا خیر و شر...
تا آنكه گفته كه:
نازل می شود ملائكه و روح القدس بر امام زمان، و می دهند به او آنچه كه نوشتند از این امور.
و شیخ صفار در «بصائر الدرجات» روایت كرده از داود بن فرقد كه گفت:
سوال نمودم از او - یعنی از جناب صادق (علیه السلام) - از قول خداوند (عزوجل) انا انزلناه فی لیلة القدر و ما ادریك ما لیلة القدر، فرمود: نازل می شود در او آنچه می شود از این سال، از موت یا مولود. گفتم به او: به سوی كه نازل می شود؟ فرمود: به سوی كه شاید باشد؟ به درستی كه مردم این شب را در نماز و دعا و مسئلتند و صاحب این امر در شغلی است. نازل می شود ملائكه به سوی او به جهت امور سال از غروب آفتاب تا طلوع.
و علامه مجلسی (رحمه الله) در «زاد المعاد» فرموده:
از بعض احادیث ظاهر می شود كه هر سه شب قدرند. یعنی نوزدهم و بیست و یكم و بیست و سیم. و در شب اول تقدیر امور می شود. و در شب دوم به كثرت دعا و عبادت ممكن است بعضی تغیییر بیابد و در شب سوم حتم می شود و تغییر نمی یابد یا بسیار كم تغییر می یابد. بلاتشبیه مانند ارقام پادشاهان كه اول تعلیقه می شود، و تغییرش آسان است. و بعد از آن ثبت دفاتر می شود، و تغییرش دشوارتر است. اما تا به مهر و مهر اثار مزین نگردیده است باز ممكن است تغییر بیابد، و چون به مهر اشرف رسید به منزله ی حتم است و تغییرش در نهایت صعوبت است.
[ صفحه 165]
و نیز در مقام ذكر مرغبات عبادت در شب قدر فرمود:
چون حضرت صاحب الامر (علیه السلام) در تمام این شب با ملائكه مقربین محشور است، و فوج فوج خدمت او می آیند و بر او سلام می كنند و تقدیرات كه برای او و سایر خلق شده است بر او عرض می كنند، سزاوار نیست در چنین شبی تأسی به امام خود نكنند و به غفلت به سر آورند.
و نیز از فوائد عبادت آن شب شمرده كه:
چون تقدیرات جمیع امور از عمر و مال و فرزند و عزت و صحت و توفیق اعمال خیر و سایر امور در این شب می شود، اصلا تمام احوال سال خود را در این شب كرده خواهد بود. و ممكن است كه نام او در دیوان اشقیا نوشته باشد، در این شب تغییر یابد و از زمره ی سعادتمندان نوشته شود، چنانچه این مضمون در اكثر دعاهای مخصوصه و احادیث معتبره وارد شده است. و بنا بر آنچه ذكر شد كه دعای بر آن جناب را باید مقدم داشت بر دعای نفس خود، و در این شب مشغول است به آن امر عظیم الهی. پس بهترین دعاها طلب نصرت و اعانت و حفظ الهی است برای آن جناب، چنانچه گذشت كه در شب بیست و سوم در جمیع حالات، چه در ركوع و چه در سجود و چه نشسته و یا ایستاده، در تمام حالات بلكه در سایر اوقات باید خواند آن دعا را كه مضمونش پس از حمد و صلوات این بود كه:
اللهم كن لولیك القائم الحجة بن الحسن المهدی علیهماالسلام...
و پس از آن، توسل و استغاثه به آن جناب و طلب اعانت و شفاعت را و انجام آنچه می خواهد و باید به دست مبارك او جاری شود و به نظر انور او بگذرد. و تضرع و انابه كه نظر لطف و رافت خود را از او برندارد و به وسیله ای خود را به نیكی در نزد آن جناب مذكور نماید كه آنچه سزاوار بزرگی اوست، در این شب كه زمام امور به دست قدرت الهیه اوست، با او رفتار نماید.
[ صفحه 166]
در تفسیر آیه ی مباركه ی «فیها یفرق كل امر حكیم» فرموده اند كه: خداوند تقدیر می كند هر امری را از حخق و باطل و آنچه می شود در این سال و از برای خداوند است در آن بداء و مشیت كه پیش اندازد آنچه را بخواهد، و تأخیر نماید آنچه را بخواهده از آجال و ارزاق و بلایا و اعراض و امراض. و زیاد كند در آنها آنچه را كه بخواهد، و كم كند آنچه را كه بخواهد. و می دهد آن را به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و رسول خدا به امیرالمومنین (علیه السلام)، و می دهد آن را امیرالمومنین به ائمه (علیهم السلام)، تا اینكه می رسد آن نه صاحب الزمان (علیه السلام) و شرط می كند در آن بداء و مشیت و تقدیم و تأخیر را.
[ صفحه 164]
و نیز روایت كرده كه:
خداوند تعالی تقدیر می كند در شب قدر آجال و ارزاق را، و هر امری كه حادث می شود از موت و حیات، یا ارزانی و گرانی، یا خیر و شر...
تا آنكه گفته كه:
نازل می شود ملائكه و روح القدس بر امام زمان، و می دهند به او آنچه كه نوشتند از این امور.
و شیخ صفار در «بصائر الدرجات» روایت كرده از داود بن فرقد كه گفت:
سوال نمودم از او - یعنی از جناب صادق (علیه السلام) - از قول خداوند (عزوجل) انا انزلناه فی لیلة القدر و ما ادریك ما لیلة القدر، فرمود: نازل می شود در او آنچه می شود از این سال، از موت یا مولود. گفتم به او: به سوی كه نازل می شود؟ فرمود: به سوی كه شاید باشد؟ به درستی كه مردم این شب را در نماز و دعا و مسئلتند و صاحب این امر در شغلی است. نازل می شود ملائكه به سوی او به جهت امور سال از غروب آفتاب تا طلوع.
و علامه مجلسی (رحمه الله) در «زاد المعاد» فرموده:
از بعض احادیث ظاهر می شود كه هر سه شب قدرند. یعنی نوزدهم و بیست و یكم و بیست و سیم. و در شب اول تقدیر امور می شود. و در شب دوم به كثرت دعا و عبادت ممكن است بعضی تغیییر بیابد و در شب سوم حتم می شود و تغییر نمی یابد یا بسیار كم تغییر می یابد. بلاتشبیه مانند ارقام پادشاهان كه اول تعلیقه می شود، و تغییرش آسان است. و بعد از آن ثبت دفاتر می شود، و تغییرش دشوارتر است. اما تا به مهر و مهر اثار مزین نگردیده است باز ممكن است تغییر بیابد، و چون به مهر اشرف رسید به منزله ی حتم است و تغییرش در نهایت صعوبت است.
[ صفحه 165]
و نیز در مقام ذكر مرغبات عبادت در شب قدر فرمود:
چون حضرت صاحب الامر (علیه السلام) در تمام این شب با ملائكه مقربین محشور است، و فوج فوج خدمت او می آیند و بر او سلام می كنند و تقدیرات كه برای او و سایر خلق شده است بر او عرض می كنند، سزاوار نیست در چنین شبی تأسی به امام خود نكنند و به غفلت به سر آورند.
و نیز از فوائد عبادت آن شب شمرده كه:
چون تقدیرات جمیع امور از عمر و مال و فرزند و عزت و صحت و توفیق اعمال خیر و سایر امور در این شب می شود، اصلا تمام احوال سال خود را در این شب كرده خواهد بود. و ممكن است كه نام او در دیوان اشقیا نوشته باشد، در این شب تغییر یابد و از زمره ی سعادتمندان نوشته شود، چنانچه این مضمون در اكثر دعاهای مخصوصه و احادیث معتبره وارد شده است. و بنا بر آنچه ذكر شد كه دعای بر آن جناب را باید مقدم داشت بر دعای نفس خود، و در این شب مشغول است به آن امر عظیم الهی. پس بهترین دعاها طلب نصرت و اعانت و حفظ الهی است برای آن جناب، چنانچه گذشت كه در شب بیست و سوم در جمیع حالات، چه در ركوع و چه در سجود و چه نشسته و یا ایستاده، در تمام حالات بلكه در سایر اوقات باید خواند آن دعا را كه مضمونش پس از حمد و صلوات این بود كه:
اللهم كن لولیك القائم الحجة بن الحسن المهدی علیهماالسلام...
و پس از آن، توسل و استغاثه به آن جناب و طلب اعانت و شفاعت را و انجام آنچه می خواهد و باید به دست مبارك او جاری شود و به نظر انور او بگذرد. و تضرع و انابه كه نظر لطف و رافت خود را از او برندارد و به وسیله ای خود را به نیكی در نزد آن جناب مذكور نماید كه آنچه سزاوار بزرگی اوست، در این شب كه زمام امور به دست قدرت الهیه اوست، با او رفتار نماید.
[ صفحه 166]